آموزش برق ساختمان

📘 آموزش کامل برق ساختمان (مقدماتی تا پیشرفته)

1️⃣ معرفی برق ساختمان

برق ساختمان شامل طراحی، نصب، تعمیر و نگهداری سیستم‌های برقی یک ساختمان است:

• روشنایی (چراغ‌ها، کلید و پریزها)

• پریزهای برق و تغذیه وسایل

• سیستم‌های حفاظتی (فیوز، ارت)

• تلفن، آیفون، اینترنت و دوربین‌ها

2️⃣ ابزارهای مورد نیاز

• پیچ‌گوشتی دوسو و چهارسو

• فازمتر (برای تست وجود برق)

• سیم‌چین و سیم‌لخت‌کن

• انبردست

• دستگاه تست ولتاژ و آمپر (مولتی‌متر)

• دریل و ابزار شیارزن (برای سیم‌کشی توکار)

3️⃣ شناخت سیم‌ها و کابل‌ها

در برق ساختمان سه نوع سیم اصلی داریم:

• فاز (L – رنگ قرمز یا قهوه‌ای) → جریان برق را حمل می‌کند

• نول (N – رنگ آبی) → برگشت جریان

• ارت (زمین – رنگ سبز/زرد) → حفاظت در برابر برق‌گرفتگی

🔹 سایز سیم‌ها بر اساس کاربرد:

• روشنایی → 1.5 میلی‌متر

• پریزها → 2.5 میلی‌متر

• کولر یا وسایل پر مصرف → 4 میلی‌متر به بالا

4️⃣ اجزای اصلی برق ساختمان

• کلید تک‌پل → روشن/خاموش یک چراغ

• کلید دوپل → کنترل دو چراغ جدا

• کلید تبدیل → روشن/خاموش از دو نقطه (مثل راه‌پله)

• پریز معمولی → اتصال وسایل

• پریز ارت‌دار → ایمنی بیشتر (به ویژه برای یخچال، ماشین لباسشویی)

• فیوز مینیاتوری → حفاظت مدار در برابر اتصال کوتاه و اضافه بار

• تابلو برق → محل تجمیع فیوزها و کنترل اصلی

5️⃣ مراحل سیم‌کشی ساختمان (توکار)

1. طراحی نقشه برق → مشخص کردن محل کلیدها، پریزها و چراغ‌ها

2. شیار زنی دیوار → ایجاد مسیر برای عبور لوله‌ها

3. نصب لوله‌های PVC یا خرطومی → برای عبور سیم‌ها

4. قرار دادن جعبه کلید و پریز در محل‌های مشخص

5. سیم‌کشی داخل لوله‌ها (با فنر سیم‌کشی)

6. وصل کردن سیم‌ها به کلید و پریز

7. نصب تابلو برق و فیوزها

8. تست و راه‌اندازی

6️⃣ روش سیم‌کشی کلید و پریز

• کلید تک‌پل: فاز ورودی به کلید → خروجی به چراغ → نول مستقیم به چراغ

• کلید دوپل: مثل تک‌پل ولی با دو خروجی برای دو چراغ

• کلید تبدیل: برای کنترل یک چراغ از دو نقطه (راه‌پله، اتاق خواب)

• پریز: فاز + نول + ارت متصل می‌شوند

7️⃣ نکات ایمنی برق ساختمان ⚠️

• همیشه قبل از کار فیوز اصلی را قطع کنید.

• از فازمتر برای اطمینان از نبود برق استفاده کنید.

• سیم‌ها باید استاندارد و با سایز مناسب انتخاب شوند.

• هیچ‌وقت سیم‌کشی را بدون لوله یا داکت انجام ندهید.

• اتصال سیم‌ها باید با بست (واگن، ترمینال) باشد، نه با چسب برق ساده.

• پریزهای حمام و آشپزخانه باید حتماً ارت‌دار و مجهز به فیوز نشتی جریان (RCD) باشند.

8️⃣ مباحث پیشرفته (برای حرفه‌ای‌ها)

• طراحی و محاسبه بار الکتریکی ساختمان

• نصب سیستم ارت و چاه ارت

• نصب سیستم هوشمند ساختمان (BMS، کلیدهای لمسی، ریموتی)

• نصب آیفون تصویری و دوربین مداربسته

• طراحی و نصب ژنراتور یا UPS

📌 جمع‌بندی:
یادگیری برق ساختمان یعنی شناخت سیم‌ها، کلید و پریزها، تابلو برق، سیم‌کشی اصولی و رعایت نکات ایمنی.
اول از کارهای ساده مثل تعویض کلید و پریز شروع کنید و کم‌کم به سیم‌کشی کامل ساختمان برسید.